Жданиха

Носкуога параходка олордоккуна онтон муора 4огуру диэн 2тт6гэр 6рэги та8нары бардаккына отут километыры аа4ан тумус ынараа 2тт6гэр Жданиха таксыага. Жданихага 4уга4атаккына му8 ма8най булус аана к2ст62гэ. 5рэк у8а диэк 6рд6к кайа кытылыгар ка4ан эрэ тыатагылар к242н т6сп6ттэрэ – манна буолаггына кы4ын кыстыы кэлээччилэр ичигэскээн 4иргэ.

Жданиха дьоно айылыы билбэт ка4ан да турбутун паселактара. «Красноярский рабочий» диэн газетага В.Васильева уон иккилэк к688э к6н таксар ыйыгар тыы4ычча тогус 466с агыстаак дьылга Жданиха ту4унан 4уруйар: «Каччага эрэ олоруу манна бэрт культуралаак этэ, аны буо тукта 4уок. Кы4ын эрэ Жданихага биир кэргэн олорооччу». Ол и4ин Жданиха буо ты4ычча тогус 466с агыстаак дьылтан эрдэкэн баар этэ.

5г6с дьыл ааспыта, 4уурт оннугар паселак турбута балаган дьиэлэрдээк. Жданиха мас и4игэр турар. Верталет ду катер ду 4а8аа дьон кэллэгинэ ду ки4илэр бэрт бэсэлэргээччилэр. Архивка 4уруллар Жданиха турбута уон биэстээк к688э таба эмийдиир ыйыгар тыы4ычча тогус 466с т62рт уон иккис дьылга.

Жданиха дьоно урут буоллагына атын паселакка 4ирдээк этэ, Жданихаттан та8нары, Ново-Летовье диэн паселакка.

Манна Жданиха дьоннорун кытта 4эри 4агынан сылкага ытыллыбыт ки4илэр олорооччу этилэрэ. Тыы4ычча тогус 466с т62рт уон иккис дьылга Ново-Летовья ки4итин барытын к242рп6ттэрэ атын 4иргэ Жданиха диэн ааттаакка. Манна ки4илэр табалааччы, балыктааччы, бултааччы этилэрэ. Бригадалардаак этилэрэ, онтуларын тойонноро дьактар этэ Диль Юлия Андреевна, кырдьагас ки4илэр аныга диэри 2йд66ллэр гинини. Онтон гини Носкуога 6лэлэбитэ коптильный цех тойонунан.

Жданиха ки4илэрэ догордуу олорооччу, 6лэлээчи этилэрэ. Ма8найгы председательлара этэ колхоз «Заря» гиэнэ немец Вервейн Карл. Ити кэм8э Жданиха дьонноро бэйэлэрин традиционнай 6лэлэрин о8орооччу этилэрэ, кэлии ки4илэр кунаактары, 4угуннары комуйан уурааччы этилэрэ. Огород иттэ гинилэр о8орбуттара. 3ака ки4илэрэ 4а8арды к2рб6ттэрэ кайдак 66нэр картошка, морковка, лук.

Тыы4ычча тогус 466с биэс уон токсус дьылтан колхоз «Заряны» ааттабыттара колхоз «Ленин» диэн. Преседателинан буолбута Портнягин Трифон Ильич, депутат Верховного Совета РСФСР. Койутаан паселакка почта, лаапкы, пекарня, звероферма о8орбуттара. Зверофермага 4а4ыллары кытта кырсалар баар этилэрэ.

3эттэ уонча дьылларга колхоз «Ленин» биэк передовик буолааччы этэ. Каста табалыыр бригадалаак этэ, бултуур бригадалаак этэ – ки4и барыта 6лэлээк этэ.

Тыы4ыча тогус 466с 4эттэ уон бэ4ис дьылга колхоз аатаммыта совхоз «Центральный». Ма8найгы председательлара этэ Афанасий Спиридонов, онтон Мария Николаевна Дацюк, Анна Ивановна Лаврещук. Гинилэр улакан 6лэни гыммыттара совхозка. Онтон Богомольный Анатолий Львович председатель буолбута. Бу кэм8э дьиэлэри туталлар, клубу, ускуоланы, баняны, садигы, администрацияны, станцияны, мастерскойы иттэ туталлар.

Надежда Чуприна, паселак тойоно, 4а8арар кайдак урут буолла Жданихага к62к кырсалары иитээччи этилэрэ, Жданиха зверофермата аагыллааччы этэ му8 6ч6гэй. Онтон койукан звероферма 6лэлэн б6пп6тэ, 6лэ4иттэрэ аныга диэри бааллар. Надежда Константиновна эрэнэр каччага эмэтэ звероферма катты 6лэлэгэ.

Анатолий Львович аныга диэри Жданихага 6лэлиир, гини артель тойоно. Дьон 2кс6тэ балыгынан олорор. Ки4илэр эрэнэллэр тойоттор каччага эмитэ минизавод тутуоктарын, онно эт, балык ылыактарын.

Паселакка икки 466с биэс уонча ки4и олорор, 2кс6тэ 4ака, агыйак 4амайдары кытта ньуччалар бааллар. Жданиха 466с отут биир 6лэлиир ки4илэрдээк. 466рбэ икки ки4и 6лэлииллэр сельскохозяйственный предприятияларга – ПРА «Центральный» онтон община «Барак». Онтон а8ара 6лэлиир бюджетка. Манна баар детский сады кытта ускуола биир дьиэгэ, онтон баар клуб, библиотека, почта, лаапкы, ФАП (фельдшерско-акушерский пункт), дизельная электростанция. А8ар ки4и 6лэтэ 4уок, 46рбэ 6с ки4и качевойга тураллар.

Паселакка 6лэлииллэр общественный организациялар. Ити буо дьактаттар советтара, Таймыырга т2р22б6т 4ирдээк ки4илэр организациялара онтон эдэр к4илэр центырдара «Единство».
Жданиха бэйэтэ улакан кайа 6рд6гэр турар мас и4игэр, 6рэккэ к2р2н турар. Паселак ортотугар былыргыы о8уоктар тураллар. Манна караллыбыттар немецтар, кырдьагастар дииллэр манна латыштар иттэ 4ыталлар, литовецтар иттэ онтон э8ин-э8ин ки4и, сталинский эпоха жертвалара. Манна гинилэри ыппыттара, манна гинилэр олорор этилэрэ, манна онтон 2лб6ттэрэ. Манна 4ытааччылар тас ма4а да 4уоктар, ким да караллыбытын биллибэт, биллилиэ 4уога да буолла. Аныгы дьон урукку ки4илэри убастан ити о8уоктары калкалабыттара, красканнан биспиттэрэ. Ким да о8уоктары тыытыа 4уогун, ки4илэр да ыттар да. Ити о8уоктары святыня к2рд6к карыстыллар.