Сындасско
Муора диэк 2тт6гэр 6с 466счу кэриэтэ километырынан та8нары турар паселок Сындасско, Носкуо 6рэгин у8а диэк 2тт6гэр. Онно Носкуо 6рэгэ кэ8иир онтон буолар Хатангский залив. Сындасска ки4илэрэ ыа4актааччылар: «Барыам 4ынньана итии 4иргэ…Рыбнайга». Сындасска турар муора кырытыгар, залив уута туустаак. Ол и4ин буо гинилэр ууну к62ллэртэн ылааччылар и4ээри. Ууну, буу4у трактарынан та4ааччылар.
1сс62 поселок визитный картачката ити буо 5рд6к кайа. Ыраактан к2ст62ччу ити 5рд6к кайа. Урут ити кайаттан уголь оронооччулар уот оттунаары. Ити уголь каччаттан да баарын ким да билбэт. Ити уголь Котуй да уголиттан каалбат качестватынан.
Сындасска тыы4ычча тогус 466с отут биир дьылга турбута. Паселок к6нэ6н таба эмийдиир ыйын б6т6г646гэр ылааччылар, таба к6н6н кытта.
Сындасска дьонноро бэрт багараллар паселактарын. Аныга диэри гинилэр паселактарын ту4унан элбэк 246 4уруйаллар.
Му8 кытаанак кэмнэрэ – ити репрессияны кытта 4эрии. Ити кэм8э ки4илэр былыргылыы олорооччу этилэрэ. Дьактардар у4ун на8саны тардааччылар, тирии, тыс имиттээччилэр, та8ас, атак тигээччилэр, о8оогу кынньаран 4ыа о8орооччулар, эти катарааччылар, балыгынан бааркы, кэрдилэк, кабардаак о8орооччулар. Эр ки4илэр балыктааччылар, бултааччылар, табалааччылар, мастанааччылар, 4ырга, 4эп о8остооччулар, илим абырактанааччылар.
Сындасскага былыр ойуннар баар этилэрэ. Ки4илэри кытта догордуу олорооччу этилэрэ, бэйэ - бэйэ к2м2л2422чч6лэр, ыалдьар ки4илэргэ, т6лайактарга, кырдьагастарга к2м2л2422ччулэр. Ити к2рд6к былыр былыргыттан олорооччу этилэрэ. Оргуйакан ки4илэр 4а8а 6йэгэ олоро 62рэммиттэрэ.
Раскулачивание 4агына баайдары кайыыга ыппыттара, ки4и а8ара 4онон кэлбэтэгэ онтон.
Кэнники улакан 4эрии 4ин 4уол кээспитэ. Аччык 6йэ этэ, тымныы. Былыргылар кэпсээччилэр 46рдэк кытаанак 6йэ ааспыта. 3эриигэ к2м2л2422чч6 этилэрэ, табаны буо бэйэлэрэ 4иэччитэ 4уок этилэрэ. Сындасскаттан даагыны 6г6с ки4и 4эриигэ барбыта, ки4и а8ара кэлбэтэгэ.
Дьыллар аа4аннар олокторо 4иэсэ 6ч6гэй буолбута. Ки4илэр к242 4ылдьааччылар, 4айын ура4а дьиэннэн, кы4ын балогунан. Т62рт уонча дьылларга дьиэлэри туппутара ньуучча ма4ынан.
Эдэр ки4илэр 62рэнээччилэр колхоз 6лэ4иттэригэр. Сындасска тыы4ычча тогус 466с отут агыс дьылга Калинин колхоза буолбута. Гини председателя Чуприн Влас Петрович этэ онтон Киргизов Алексей Степанович.
Онтон «Арктика» совхоза буолбута. Ол кэм8э паселак лапкатык турбута. Сындасскага инфраструктура барыта баар. Сындасска Попигайы кытта Новорыбнай к2рд6к – таба4ыттар паселага. К242 4ылдьар кэргэннэр бэйлэр олокторун, тылларын багараллар, атын ологу 42б6лэбэттэр. Гинилэр т2р22б6т 4ирдэрин карыстыыллар. Тыатагылар балыкчыт к6н6гэр, таба к6н6гэр онтон паселактарын к6н6гэр паселакка киирээччилэр.
Му8 баскуой, му8 улакан пра4ынньык – ити таба к6нэ. Му8 ыраактаагы 6с паселакка каалбыттар былыргы обычайдара, т2р22б6т тыллара. Оголор пра4ыньактарга онньуу – онньуу бэйэлэрин тылларын, культураларын умнубаттар.
Сындаскагаа т62рт уонча дьиэ турар. Пра4ынньыкка паселактарын баскуойдааччылар, флажоктары, шариктары ыйааччылар, табалар 4эптэрин, ура4аа дьиэ 2лд6ннэрин баскуой багайы ойуулаан тигээччилэр, ки4илэр му8 баскуой 4акалыы тигиллибит та8астарын кэтээччилэр, 4ака ки4и астарын бу4арааччылар. Пра4ынньыкка ыалдьыттар иттэ кэлээччилэр.
Сындаскага му8 уус 4элиннэн, муо4унан, ма4ынан о8орор ки4илэр бааллар. Гинилэр 6лэлэрин ытааччылар окружной, краевой, международный выставкаларга.
Ол 6рдугэр эдэр ки4илэр грантары 4уруйааччылар. Икки тыы4ычча токсус дьылга гинилэр мини – проект 466йб6ттэрэ, онон паселакка ороктору о8орбуттара.
1сс62 икки проекты 466йбуттэрэ «Процветай наш поселок», «Зов из прошлого». Онон икки балогу туппуттара, олору музей о8орбуттара. 1сс62 икки ура4а дьиэ 6б6н о8орбуттара, ас, та8ас, спортивный инвентарь ылбыттара. Кырдьагастар оголорго биэрэллэр бэйэлэрин опыттарын. Икки тыы4ычча токсус дьылга му8 6ч6гэй администрация тойоно буолбута Бетту Анна Ильинична Сельский руководитель наминацияга.